باو

باوْ (درگذشتهٔ ۶۰ ق / ۶۸۰ م) پسر شاپور و نواده کیوس «کاووس» بنیانگذار دودمان باوندیان شاخه کیوسیان است که در شمال ایران فرمانروایی می‌کردند.

وی در رکاب خسرو پرویز، چند بار به پیکار رفت و از توجه شاه برخوردار شود به حکومت طبرستان و آذربایجان منصوب گشت. چون شیرویه بر تخت نشست، او را به اصطخر تبعید کرد. وی در آتشکده آن سامان گوشه عزلت گزید تا آن که آزرمیدخت او را به سپهسالاری برگزید. اما باوْ نپذیرفت تا نوبت به یزدگرد رسید و باو، این بار به درخواست شاه نزد وی رفت. پس از شکست سپاه ایران از اعراب، باو در راه خراسان از یزدگرد اجازه گرفت که به طبرستان رود و پس از زیارت آتشکده کوسان، در گرگان به وی بپیوند و «ابن اسفندیار، تاریخ طبرستان، ص ۱۵۴». باوْ در آن جا خبر قتل یزدگرد را شنید و سر بتراشید و در آتشکده مقام گرفت. بعید نیست که همین معنی باعث شده باشد تا برخی، نیاکان آل باوند را از موبدان بدانند .

باو چندی بعد به درخواست مردم از حملات ترکان به تنگ آمده بودند، با این شرط که «مردان ولایت و زنان به بندگی او را خط دهند / ابن اسفندیار، تاریخ طبرستان، صص ۱۵۴ و ۱۵۶» بیرون آمد و با بسیج سپاه توانست مهاجمان را از آن سامان براند و دولتی محلی تأسیس کند. وی پس از پانزده سال حکومت، سرانجام به دست «ولاش» نامی که مدعی حکومت بود کشته شد و ولاش بر جای او نشست.

شاهان باوندیان (آل‌باوند)

باوندیان خاندانی ایرانی از امیران طبرستان بودند که در حدود ۷۰۰ سال، بیشتر در مناطق کوهستانی آن ناحیه، فرمان راندند. در طول این زمان، باوندیان سه بار فروپاشیدند. قلمرو آنان طبرستان، در جنوب دریای مازندران، باختر گیلان و در خاور استرآباد، شامل شهرهای آمل، سارویه (ساری)، مهروان و آبسکون بوده ولی این تقسیم‌بندی در طول تاریخ دگرگون شده است.


فرمانروایان باوندی لقب اسپهبد داشتند و گاهی نیز ملوک‌الجبال خوانده می‌شدند و این به این دلیل است که گاهی با آنکه سیطره خود را در دشت‌ها از دست می‌دادند ولی قدرت خود را در در نواحی کوهستانی نگهداری می‌کردند.
سه شاخه این سلسله شامل: شاخه کاؤسیه و شاخه اسپهبدان و شاخه کینخواریه است.

کلمه طبرستان در لغتنامه دهخدا

طبرستان . [ طَ ب َ رِ ] (اِخ ) (از: طبر+ ستان ، مزید مؤخر مکان ) لغتاً بمعنی مکان طبر (تپور) ها. و تپور نام قوم قدیمی ساکن آن ناحیت بوده است .طبرستان در اصل از دگرگون شده و تلفظ عربی همان کلمه تپورستان است ولی دهخدا در این باره چیزهای دیگری نوشته است که درهر حال آن‌ها نیز نوشته‌های با ارزشی است که در کتب متفاوت درباره طبرستان نوشته شده است...

غذاهای مازندرانی

در این مطالب سعی شده تا غذاهایی که در مازندران و اغلب غرب این سرزمین (بابل و آمل) تهیه می‌شود نگاشته گردد...

بالاخره به غار هوتو هم توجّه شد !!!!!!!!!

نخستین نمایشگاه غار موزه جهان در غار 12هزار ساله هوتو ساخته می شود.
نخستین نمایشگاه غار موزه جهان در غار 12 هزار ساله هوتو با همكاری میراث فرهنگی استان مازندران و متخصصین فرانسوی و در صورت تصویب طرح اولیه، ساخته می شود.

بازی های مازندرانی

این بازیهای محلی هم اکنون در حال از بین رفتن است با نگاشتن آنها امیدوارم بتوانم حداقل کمی آنها را ماندگارتر کنم. این بازی ها زمانی که مردم دیار سبز کودک و خردسال بودند انجام می‌دادند ولی متاسفانه هم اکنون از بین رفته‌اند...

ابوسهل کوهی

ریاضیدان و منجم معروف ایرانی ( در حدود 405 )این ریاضیدان دراصل از مردم طبرستان بود و در ایام سلطنت عضدالدوله و شرف الدوله در بغداد میزیست . در سال 378 به دستور شرف الدوله رصد خانه ای در بغداد بنا کرد و در آن به رصد پرداخت . در جوانی از شاگردان ابو حامد صاغانی بوده است . تاریخ وفات کوهی را مورخان 405 یا کمی بعد ازآن دانسته اند.

دو بیتی‌های مازندرانی

دو بيتي های مازندرانی
بورم يزد و ته وِ يزدي بيارم ته وسّه مخمل عالي بيارم
کاري نکن ته سر وسني بيارم ته ململ چش ره عصري بيارم

----------------------------------------------------

ته بوردن بوردن آ مه هارش هارش قشنگ کيجا جان دنبال ره هارش
کهو آسمون ره کمبه سفارش ته بوري بين راه دئيره وارش

----------------------------------------------------

سر تپه نماز کند کيجا جان کمر ره دلا راس کند کيجا جان
خدا جه التماس کند کيجا جان مه ره شِه ور دراز کند کيجاجان

----------------------------------------------------

اونجه ته اسّايي مه روبروئه ته تن کت و شلوار رنگ کهوئه
اگر دونم اين عاشقي دروئه يک مثقال ترياک اين جان گروهه

----------------------------------------------------

دياري دياري نزن اشاره دشمنون بيتنه دور اماره
الهي دشمن دل بووئه پاره من آ ته عاشقي ندارنه چاره

----------------------------------------------------

اگر مه ره خواني شب تار برو ندارني وسيله با قطار برو
اگر دشمن بهيته سر راه ره هاکن ميون برو آب درياره

----------------------------------------------------

برو تا گندم يک دانه بويم برو تا او رودخانه بويم
همين که شو بيّه دستي به گردن که روز روشن بيه بيگانه بويم

----------------------------------------------------

سرم درد بهيته تا حد گردن اجل برسيه ونه بمردن
اجل ماره نکوش ما نوجوانيم گل نشکفته ي مازندرانيم

----------------------------------------------------

ساري سور دار چند چلّه دارنه دِتا بلبل ونه سر ناله دارنه
يکي بلبل که داغ وچه دارنه يکي بلبل عاشق گم کرده دارنه

----------------------------------------------------

بلند بالخانه بلند پرده من و تو هنيشيم هرده به هرده
انده هنيشيم آ آفتاب دگرده امه کهنه دشمن دل بترکه

----------------------------------------------------

بنال بلبل بنال تا من بنالم ته درد گل من درد يارم
ته درد گل بنال شش ماه و شش روز من درد يار بنالم هر شب و روز

----------------------------------------------------

اِسپه پيرهن نکن ته تن دياره يواش يواش برو مه مار بيداره
يواش يواش برو انجيل سايه نا مه مار بشناسه نا مه همسايه

----------------------------------------------------

هراز او بموهه پل ره بورده من و مه دلبر دل ره بورده
رفقون جمع بوين پل ره بسازين من و مه دلبر دل ره بسازين

----------------------------------------------------

بلندِ قد دارنه بلندِ بازو بلند دَروِن سر گيرنه وضو
من آ ته هنيشيم زانو به زانو ته دل درد دره آ مه دل آرزو

----------------------------------------------------

کيجاي سره پيش دار دارنه هلي دِتا طِلا درِنه گِنه اميري
الهي طلا آ نيره ته گلي مگر ته دل دره درد عاشقي

----------------------------------------------------

شباي زمستون دارمه انتظار نيشتمه نال سر ندارمه قرار
ته ره قسم دمبه جان ته برار مه دل نشکن آ برو مه کنار

----------------------------------------------------

فلک آخر مه ره غريب هاکرده از ديدن ته بي نصيب هاکرده
مه ره دور از منه طبيب هاکرده کهنه دشمن ره مه رقيب هاکرده

----------------------------------------------------

نيشتبيِمه شه سِره من زومه ناله بِلبل خَوِر بياده نوبِهاره
درد عاشقي دارمه نوونه چاره مست بلبل ته ناله بلاره

----------------------------------------------------

شب وروز ته وِسّه من زمّه ناله دل من تنگ بيّه نوونه پاره
دِشمِنون شماره هاکنم چه کار نينگنين جدايي من و منه يار

----------------------------------------------------

ته گوش گشواره آ گردن تِمِني کيجا بوته ريکا اَمه سِره نِني
اِسا که من اِمبه شوني خِسِني معلوم بيه کيجا مه ره نخواني

----------------------------------------------------

خدايا سر هدايي سامون هاده خدايا درد هدايي درمون هاده
ته جه من نخواسمه مال و ثروت جان خدا مه ره هم زبون هاده

----------------------------------------------------

چندِ من هِرسّم کَلِک کنار چند من هاکنم ستاره شمار
شيشک و ترازي همه شونّه مار آخر بمو مه قشنگ يار

----------------------------------------------------

پاييز بموهه وا دکته صحراره ارباب در اِنه زارع گيرنه شه لِفاره
قربون بهووم قدرت خداره زارع بزوهه ارباب په کِفاره

----------------------------------------------------

کيجاي نالِ بِن تو دکشم تو انده تو بخِرم نالّ بورم لو
مار گنه چچيه دتِر گنه گو بيچاره دِتِرا چو بَخرده چو

----------------------------------------------------

مسلمونون مه ره با کارد بکوشين مه گوشت ره بِورين دهات بروشين
مه گوشت ره بورين دهات به دهات همه ره کم هادين مه يارره زياد

----------------------------------------------------

عقل وِنه آدم کلّه دوو کيجا وِنه آدم مله دوو
صِواحي نماشون راه کوچه دوو چِش وه ره بوينه دل تازه بوو

----------------------------------------------------

کيجا جان سر ته من زن نورمه همان قول که هدامه ته ره ورمه
همان قول هدامه ديروز نماشون کدوم کافر ته ره کرده پشيمون