قبرستان سفید چاه«قدیمی‌ترین گورستان مسلمانان ایرانی»

باید به شرقی ترین نقطه استان مازندران و شهر گلوگاه سفر کنید تا بتوانید عجیب ترین قبرستان ایران را ببینید. قبرستانی که با سنگ های عمودی خاکستری و حکاکی های عجیب و غریب این سنگ ها، عنوان اولین قبرستان مسلمانان ایران را با خود یدک می کشد.

تاریخ قبرستان سفید چاه را تا ۱۲۰۰ سال تخمین می زنند و شاید محکم ترین شاهد این ادعا، قبر ابراهیم، منصور و عبدالرحمن سه فرزند امام موسی‌ابن جعفر(ع) باشد که هر سه در سفیدچاه مدفون شده‌اند؛ جایی در همسایگی ملک بادله حاکم شمال که در این گورستان به خاک سپرده شده است.

  

اگر گذارتان به گورستان سفیدچاه بیفتد، در اولین نگاه ضریح چوبی امام‌زاده را می بینید که با گنبد نقره‌ ای رنگش مقابل چشمانتان می‌درخشد و تاریخ ۸۴۰ سال پیش را مقابلتان زنده می کند و نقش‌های عجیب روی سنگ‌ قبرها، زندگی نامه مردگانی را مقابل چشمانتان می آوردند که هزار سال قبل در روستای سفیدچاه زندگی می کرده‌اند. 

بنا بر روایت‌ها، در روستای سفیدچاه رسم بوده است که سنگ قبر مردگان را بر اساس شغل آنها حکاکی می کردند اما بعد از مرگ آخرین بازمانده‌ سنگ‌تراشان و حکاکان مصیب‌محله، عمر حکاکی روی سنگ‌ها هم به پایان رسیده و درگذشتگان جدید روستا، با سنگ های امروزی دفن می شوند.

 تاریخ شناسان می گویند که سنگ قبرها تابلوهای معماری و فرهنگ هر منطقه هستند و سنگ های محرابی و صندوقی گورستان سفید چاه هم، طرح های معماری ایران قدیم را تداعی می کنند. در سنگ قبرهای محرابی گورستان سفید چاه، می توانید نقوش تزیینی، اسلیمی و هندسی متقارن را در کنار نقوش و عبارات مذهبی دیگر ببینید که جلوه خاصی به ایت گورستان داده اند.

اگر از ساکنان سفیدچاه درباره تاریخ روستا بپرسید، می شنوید که این روستا، در گذشته سفیدجا، اسپ ‌چاه، اسپ تن و روبار نام داشته اما در گذر زمان به سفیدچاه تغییر نام داده است. روستایی که به اعتقاد آنها و اهالی حدود ۴۴ روستای دیگر -که مرکز همه آنها سفیدچاه است- خاکی شبیه به خاک وادی السلام دارد و جسد را تا سال‌ها سالم نگه می‌دارد. شاید به همین دلیل است که مردم روستا، هنوز هم هر هفته به ملاقات قبر اجداد خود می آیند و مرده های جدیدشان را در همین قبرستان به خاک می سپارند.