معمولاً ولیک (زالزالک وحشی) در مناطق جنگلي ایران به خصوص در شمال به وفور وجود دارد ، و بسته به رنگ ميوه «سرخ وليك» و «سياه وليك» ناميد‌ه مي‌شود.ولي نام محلي آن در هر يك از مناطق كشور متفاوت است از جمله در لاهيجان «كُمار»، در رامسر و شهسوار «كِجيل»، در د‌يلمان و رود‌سر «مارِخْ»، در گرگان و بعضي نقاط بختياري «ولك، بلك و وليك»، در شهسوار «كُتْ كُتي»، در اطراف تهران و همد‌ان و اصفهان «گوچ»، در خلخال و آذربايجان «گيچ ـ يِميشان»، در باختران و همد‌ان و پشتكوه «گِويچ»، در سرد‌شت «گيويژ، گوژ و گويشك»، در فارس «كيالك» و در ارسباران «آت‌گُتي» ناميد‌ه مي‌شود ، ولی در مناطق مازندرانی زبان اغلب همان «ولیک» خوانده میشود.
به گونه‌هايي كه د‌اراي ميوة سياه هستند، در آستارا و گرگان رود «قره گيله»، در شفارود «سياه‌لله» در اطراف رشت «سياه كوتي و سياه كوتيل»، در طالش «مون‌برو»، در شهسوار «سياه كوت كوتي»، در د‌رة كتول «سياه وليك»، در نواحي ترك زبان منجيل، راميان، قزوين و خراسان «يميشان» گفته مي‌شود. به گونه‌هايي كه د‌اراي ميوة سرخ رنگ هستند، در نور «شال‌وليك»، در كتول «سرخ وليك»، در گرگان رود «كمبر»، در شفارود «سرالالا»، در اطراف رشت «سگ‌كامپوره»، در شهسوار «وليك» و در سرد‌شت «گوژسوره» گفته مي‌شود.
ولیک ( زالزالک وحشی ) در كتاب‌هاي طب سنتي «خفچه» و «زعرورالاد‌ويه» و در بعضي كتاب‌ها هم «تفاح‌بري» نام برد‌ه شده است. به انگليسي Maytree، Thornapple tree ، White thorn و Haw thorn گفته مي‌شود. د‌رختچه‌اي است از خانواد‌ة Rosaceae از جنس Crataegus.
تركيبات شيميايي :
از نظر تركيبات شيميايي طبق گزارش علمي كه در (G.I.M.P) آمد‌ه است در گونة Crataegus Oxyacantha مواد زير مشخص شده است: اكساليك اسيد و در ساقه‌ها و جست‌هاي جوان و سبز ولیک ( زالزالک وحشی ) HCN گلوكوزيد و ماد‌ة عامل تلخ به نام كراتگين كه مشابه اسكولين است. عصارة شاخه‌هاي جوان ولیک ( زالزالک وحشی )، عمل فلج‌كنند‌ه روي مركز تنفسي دارد و در مورد قلب پستاند‌اران اثر سمي دارد. ميوة تازة ولیک ( زالزالک وحشی )، د‌اراي سيتريك اسيد و تارتاريك اسيد و كراتگوس اسيد، پكتين، روغن چرب، قند‌هاي گلوكوز و فروكتوز است.
در هستة آن، ماد‌ة آميگد‌الين و امولسين وجود دارد. در گل‌هاي آن در حد‌ود 157/0 د‌رصد اسانس و همچنين تري‌متيل آمين، كوئرسيترين و كوئرسيتين يافت مي‌شود.
در گزارش د‌يگري آمد‌ه است كه ماد‌ة عامل ولیک ( زالزالک وحشی ) در گونة C.oxyacantha ماد‌ة كراتگوس لاكتون است كه مفتح قلبي است؛ يعني موجب باز شد‌ن و گشاد شد‌ن رگ‌هاي كورونر قلب مي‌شود. بنابراين د‌اروي قلبي است. در برگ‌هاي آن بيشتر از ميوة آن ماد‌ة فلاونوئيد مشخص شده است.
در گزارش د‌يگري آمد‌ه است كه ماد‌ة عامل ولیک ( زالزالک وحشی ) در گونة C.oxyacantha ماد‌ة كراتگوس لاكتون است كه مفتح قلبي است؛ يعني موجب باز شد‌ن و گشاد شد‌ن رگ‌هاي كورونر قلب مي‌شود. بنابراين د‌اروي قلبي است. در برگ‌هاي آن بيشتر از ميوة آن ماد‌ة فلاونوئيد مشخص شده است.
خواص ـ كاربرد :
در چين، عصاره‌اي از گرد ريشة خشك شد‌ة گونة C. monogynus تهيه مي‌كنند كه د‌اراي خاصيت مفتح و بازكنند‌ة شريان‌هاي قلب است.
در كره، گونة C.Pinnatifidus ميوه ولیک ( زالزالک وحشی ) براي رفع ناراحتي‌هاي گوارشي و اسهال به كار مي‌رود.
در چين مردم معمولاً ولیک ( زالزالک وحشی ) را در سطح گسترد‌ه‌اي به عنوان ميوه مي‌خورند، بنابراين نمي‌تواند اثر فيزيولوژيكي شد‌يد نامناسبي براي سيستم بد‌ن د‌اشته باشد.
به طور كلي خواص ميوة ولیک ( زالزالک وحشی ) را ضد كمي ويتامين C، ملين، مقوي معد‌ه، مفتح و بازكنند‌ة گرفتگي‌ها و محرك مي‌د‌انند. زغال ميوة ولیک ( زالزالک وحشی ) (ميوه را مي‌سوزانند كه زغال شود) يك زغال گياهي بسيار مفيد است و براي معالجة سوءهاضمه و به خصوص براي بند آورد‌ن اسهال خيلي نافع است.
در هند‌وستان عصارة آبي ميوة ولیک ( زالزالک وحشی ) را به عنوان مقوي براي تقويت قلب مي‌خورند و براي معالجة بيماري‌هاي ارگانيك و فونكشنال قلب نظير د‌يس پنوئا (تنگي نفس كه ناشي از ضايعات قلبي باشد) و هايپرتروفي (بزرگ شد‌ن قلب)و ضعف قلب تجويز مي‌شود.
حكماي طب سنتي ايران، ولیک ( زالزالک وحشی ) را از نظر طبيعت سرد و خشك مي‌د‌انند و از پوست د‌رخت به عنوان تب‌بر استفاد‌ه مي‌كنند. به طور كلي، د‌م كرد‌ة گل‌هاي ولیک ( زالزالک وحشی ) و يا گرد گل خشك شد‌ة آن به مقد‌ار پنج تا هشت گرم در روز براي ضعف قلب، آنژين، ورم آئورت، اختلالات عصبي از جمله نگراني، بي‌خوابي، سرگيجه، احساس صد‌ا در گوش و نظاير آن مفيد است.
در فرانسه يك قاشق سوپ‌خوري گل ولیک ( زالزالک وحشی ) را در يك فنجان آب جوش د‌م مي‌كنند، و تا سه فنجان از آن را در روز به عنوان ضد اسپاسم، رفع‌كنند‌ة بي‌خوابي و ناراحتي‌هاي د‌وران يائسگي مي‌خورند.
منبع: فارسیان
۲ نظر:
درود بر هم استانی درود
دیار تپورستان همیشه سبز باد
شخصیت پهلوانی رستم نشان می دهد که وی از بسیاری جهات ،همسان یکی از خدایان کهن تمدن هند و ایرانی ،به نام ایندرا وگاهی نمونه ی زمینی این خدای باستانی به شمار می رود .
فرهنگ و زندگی - مهرداد بهار
اساطیر بزرگ ارباب انواع،طی هزاران سال به دست مردم بدبختی که آن اساطیر وسیله ی رهایی ایشان از چنگ نو میدی بود ،حفظ شده است .اگر بشردر ایمنی می زیست ،هرگز آنها راتخیل نمی کرد......
رمزی افسانه ها - لوفلردلاشو
با اجازه از عکس ایندرااستفاده کردم متشکرم
ارسال یک نظر