گدارها که در منابع تاریخی و محاورات مردم مازندران با نام‌های متفاوتی همچون گدار Godar ، گودار Gudar، گجر Gojar، گسار Gosar، خی‌کش Xikes و برخی عناوین دیگر خوانده شده‌اند در محاورات درون قومی خود را چوله Cule می‌نامند.
این قوم تیره ای از خنیاگرانند که در مقاطع مختلفی از تاریخ همراه با آهنگران، بازیگران و نجاران از شبه قاره هند به سرزمین ایران کوچانده شده‌اند.گدارها امروزه به عنوان اقلیتی غیررسمی در فرهنگ، آداب و رسوم و زبان مازندرانی مستحیل شده‌اند. جمعیت آنان بالغ بر سی هزار نفر است که عمدتا در روستاها و محلات حد فاصل شهرستان بهشهر تا گرگان متمرکز می‌باشند. گدارها به دلیل پیشنه‌ای دیرپا و مهارت در خنیاگری تاثیر قاطع و قابل ملاحظه‌ای در فرهنگ موسیقی منطقه به جای گذارده‌اند. قوم گدار توانسته‌اند به تدریج و با گذشت زمان بخشی از نغمات، الحان و دانسته‌های موسیقی قوم خود را به استادشی با موسیقی مازندران تلفیق نمایند، از همین رو امروزه بسیاری از مقامات و ریزمقامات مازندرانی در بخش سازی و هم در قسمت آوازی، در مناطق شرقی مازندران، دارای نوعی حالات و لهجة انحصاری است که از آنها به عنوان موسیقی گداری یاد می‌شود.
آنها به دلیل استعداد ویژة قومی و سابقه در زمینة موسیقی موفق شده‌اند با فراگیری استادانه برخی از سازهای ترکمنی و خراسانی برای مردم این منطقه بیان تازه‌ای بیابند. از طریق هنرمندان گدار نوع ویژه‌ای از موسیقی در مناطق شرق مازندران موجود است که از موسیقی روایی و خنیایی پرقدمت مازندران الهام گرفته است، که این موسیقی با عنوان «موسیقی شرقی» شناخته می شود.
جوگی‌های مازندران
کولی ها که در مازندران جوگی ( جوکی ) ، قیوج ، غربال بند ، چگنی ، غربتی ، و ایلیات نامیده میشوند ، در نواحی همجوار دریای مازندران به ویژه تنکابن ، آمل ، بابل ، قائمشهر ، ساری و بعضی مناطق دیگر پراکنده‌اند .جوکی‌ها یا کولی‌های شهرستان بابل در روستاهای کلاگر محله و هریکنده از دهستان گنج افروز ، دهستان کتاب و همچنین روستاهای سیدکلا، کاردگرکلا، و قرآن کلا از دهستان بابل کنار از بخش مرکزی شهرستان بابل مستقر هستند.در ساری هم محله‌ای به عنوان جوگی‌محله وجود دارد که در جنوب شهر ساری است و اکصر جوکی‌ها در آنجا سکونت دارند.
زندگی آنها اغلب به صورت کوچ و چادرنشینی است و شغل اکثر آنها آهنگری است و عمدتأ به تولید ابزار کشاورزی مشغول‌اند.زبان کولی‌ها رومی یا رومنی است. آنها در بین خود با لهجه غربتی یا مشهدی و با سایرین به زبان مازندرانی یا زبان فارسی صحبت میکنند.
کولی ها دین و مذهب مردمی را دارند که در میان آنان زندگی میکنند. اما در حقیقت مذهبی ویژه خود دارند. به خدا معتقد هستند و ستارگان و ماه نزد آنان بسیار اهمیت دارند ، ولی آنها را نمی پرستند. بعضی از آنان نیز بی‌دین و بی‌اعتقاد هستند.
۳ نظر:
جالب بود،
موفق باشید
بسیار آموزنده بود ممنون
خیلی جالب که در بین خودشون به زبان مشهدی و با دیگران به زبان مازندرانی و فارسی صحبت میکنند.
انگار مشهدی یک زبان است و از طرفی فارسی هم نیست. از سمتی دیگر زبانشون رومنی یارومی است.
اگر کسی فهمید توضیح بدهد
ارسال یک نظر