سقانفار

سقانفار سقانپار یا سقاتالار آلونک‌ها یا اتاقک‌هایی هستند که در استان مازندران در شمال ایران برای استفاده‌های گوناگون ساخته می‌شوند.
سقانفارها که بیشتر در کنار حسینیه‌ها، مساجد یا محوطه گورستان‌ها ساخته می‌شدند معمولاً موقوفه ابوالفضل بودند که ثروتمندان از آن برای شرکت در مراسم سوگواری استفاده می‏کردند.

مسته مرد


در زمان عضدالدوله دیلمی شخصی به نام علی پیروزه در بارگاه وی ملک الشعراء بود. روزی یکی دیگر از شاعران طبرستانی (که بعدها وی را مسته مرد خواندند) وارد قصر عضدالدوله شد و به رسم آن زمان نزد علی پیروزه که ملک الشعراء بود رفت و به او گفت که می‌خواهد به دربار رود و شعرش قرات کند.
پیروزه با شنیدن شعرهای وی با خود گفت که اگر وی با عضدالدوله دیدار کند حتما جای من می‌گیرد و ملک الشعراء دربار می‌شود بنابراین علی پیروزه نگذاشت که وی به نزد شاه درآید.
مدتی در قصر ماند و وقتی فهمید پیروزه به او حقه زده است. پنهانی به باغ پادشاه دیلمی رفت. در بین مجلس یکی از سرداران دیلمی متوجه مسته مرد شد و او را نزد شاه برد....

سلسله قارنوندیان (آل قارن)

به هنگام سلطنت خسروانوشیروان شاهنشاه ساسانی خاندان قارن به فرمان او در بخشی از ناحیه کوهستانی تبرستان حکومت یافت. آل قارن یا قارنوندان به قول ابن‌اسفندیار لقب جرشاه را داشتند ، زیرا«جرکهستانی راگفتند که برو کشت توان کرد وکهستان ایشان جمله مزارع ومعمور بودی .»(1)

پتشخوارگر


دماوند<br>Damavand MT.
درسال673 ق . م سپاهیان آسار حادون شاهنشاه سرزمین آشور در یک عملیات جنگی به سرزمین موسوم به پاتوش آری یا پاتشوعارا ، که جزئی از کشور مادهای دور دست بوده ، رسیدند.(1) آسار حادون در کتیبه خود از سرزمین پاتوش آری چنین سخن می گویداما سرزمین پاتوش آری بر کران کویر نمک در خاک مادهای دور دست که کوه بیکنی (دماوند) در کنار آن نهاده است ، کوه سنگ لاجورد ، که هیچ یک ازنیاکان پادشاه من پا در خاک آن نگذاشته بودند « (2)  
این نام درزمان هخامنشیان تحت عنوان پیشوارش یا پتشوارش در کتیبه داریوش یکم آمده و در زمان سامانیان ، براساس کارنامه اردشیر بابکان نام آن پتشخوارگر بوده است . این سرزمین در اوستا بخشی ازرشته کوههای «اوپی ری سئنا» یا اپارسن دانسته شده است . در کتاب جغرافیدان یونانی ، استرابون با عنوان «پراخواتراس» ذکر شده که همان رشته کوههای البرز بوده و اقوام گیل ، کادوسی و آماردی در نواحی شمالی آن سکونت داشته اند. پروکوپیوس مورخ بیزانسی نیز از کیوس برادر انوشیروان تحت نام پتشخوارشاه یاد می کند که وی موسس سلسل باوندیان طبرستان بوده است.(3)

مارلیک

مهاجرت از مارلیک به قدری سریع و ناگهانی و احتمالا وحشتناک اتفاق افتاده که کسی فرصت بازگشت و سرقت اشیای گران بهای آن را پیدا نکرده است.
کمی دورتر از رودبار در دل کوههای سرسبز و جنگل های انبوه گیلان، تپه مارلیک در جوار دره گوهر رود، چشم ها خیره می کند و البته اگر بدانی که این منطقه زمانی دور به قدمت هزاره اول قبل از میلاد پذیرای قومی هنرمند و خلاق از اهالی فلات ایران بوده است؛ چشم دلت به دیدن زیبایی های معنوی منطقه روشن تر خواهد شد.

اشرف مازندرانی


اشرف ِمازندرانی، محمد سعيد (د 1116ق‌/1704م‌)، اديب‌، خطاط، نقاش‌، فقيه‌ و شاعر دربار اورنگ‌ زيب‌ و عظيم‌ الشأن‌ گوركانى‌.

پهنه کلا


تکیه پهنه کلا ساری یکی از تکایا و حسینیه‌های استان مازندران می‌باشد که در روستای پهنه کلا شمالی بناشده و حدود 10کیلومتر تا ساری فاصله دارد.
 پانورومایی از آستانه پهنه کلا در سمت چپ سقاخانه و در سمت راست قبرستان وجود دارد

 
مختصات جغرافیایی: °27'36"N 53°4'37"E
سایت: http://www.pahnekola.com
آدرس: ساری - روستای پهنه کلای شمالی - ابتدای ورودی روستا

عمید دیلمی ، شاعر گاوسوار


از قدما رسم بر این بود که شعرا سرگذشت مسافرت خویش را مخصوصأ تعریف مرکبشان را به نظم در می‌آوردند. و وقتی به مقصد می‌رسیدند این اشعار را مقدمه مدیحه قرار می‌دادند و در حضور ممدوح قرات می‌کردند.

حملات روس‌ها به ایران

 موقعیت طبیعی و جغرافیایی دریای مازندران(Caspian Sea) از دیرباز نه تنها برای ایرانیان، برای اقوام بیگانه و حتی دورترین آنها از سواحل ایران (روس‌ها) شناخته شده بود.
روس ها برای تجارت وصدور کالا از آن منطقه به دیگر مناطق آسیایی به آن سواحل کشتی می راندند و از همان روزگار قصد دست اندازی و تصرف آن را در سر می پروراندند .
 در سده‎های نخستین اسلامی، روس ها حملاتی به کرانه‎های دریای مازندران و جزایر آن انجام دادند.

آل بویه


آل بویه یا بوییان یا بویگان، (۳۲۰-۴۴۷ ق / ۹۳۲-۱۰۵۵ م) از دودمان‌های دیلمیان و شیعهٔ ایران پس از اسلام است که در بخش مرکزی و غربی و جنوبی ایران و عراق فرمانروایی می‌کردند [۱] و از دیلمان در گیلان برخاسته بودند.[۲]

آل زیار

« ناحیۀ دیلم پیش قدما شامل قسمتی بوده است از گیلان حالیه که از جنوب به ولایت قزوین و از مشرق به خاک چالوس(تنکابن امروزی) محدود می شده و اگرچه در موقع استیلای دیالمه گاهی تمام گیلان و زمانی هم جمیع ولایات ساحلی بحر خزر را در جزء سرزمین دیلم آورده اند،* لیکن حقیقت دیلم فقط قسمت کوهستانی گیلان کنونی بوده که آن را به اسامی دیلمان و دیلمستان
می خوانده اند در مقابل قسمت پست و جلگه ای که به نام گیلان یاد می شده، پس دیلمان یا دیلمستان به معنی مسکن طایفۀ دیلمی و گیلان به معنی مسکن طایفۀ گیل است. بتدریج این تشخیص از میان رفت و گیلان نام تمام قسمتی شد که بین طبرستان و طالش و طارم و قزوین محصور است. 


سید حیدر آملی

سید حیدر آملی از بزرگان عرفای شیعه در قرن هشتم هجری می باشد.

امامزاده عباس


امامزاده عباس Abbas Emam-zade or Abbas Shrine
استان مازندران ، (شمال شرقی) شهرستان ساری ، جاده ساری به بهشهر(بلوار امام رضا) ، بعد از پل تجن ، محله آزاد گله ، خیابان امامزاده عباس ، تلفن 3283603 - 0151 تلفکس 3285252 -0151
شماره ثبت ملی در سازمان میراث فرهنگی 361 تاریخ ثبت ملی 20/03/1321
ختصات جغرافیایی :g 36"34'04.41" N 53"05'42.32" E
ارتفاع از سطح دریا: 39 متر
پایگاه اینترنتی امامزاده عباس: www.emamzadeabas.com